Ντόπινγκ στο τένις: οι «ελίτ» και οι άλλοι

Λίγους μήνες μετά την υπόθεση ντόπινγκ του Γιάνικ Σίνερ, του Νο 1 τενίστα στην παγκόσμια κατάταξη, ο Διεθνής Οργανισμός Ακεραιότητας του Τένις (ΙΤΙΑ) ανακοίνωσε την Πέμπτη ότι η Ιγκα Σφιόντεκ, No 2 στο ranking των Γυναικών, βρέθηκε θετική στην απαγορευμένη ουσία τριμεταζιδίνη (TMZ).

Η ουσία αυτή, η οποία συνήθως χορηγείται σε ασθενείς με κυνάγχη και άλλες καρδιακές παθήσεις, θεωρείται από την Wada (παγκόσμιος οργανισμός αντιντόπινγκ) ως «μεταβολικός ρυθμιστής». Περιλαμβάνεται στη «μαύρη λίστα» της γιατί αυξάνει τη ροή αίματος προς την καρδιά και, επομένως, τη σωματική απόδοση.

Για χρήση τριμεταζιδίνης είχε τιμωρηθεί αυστηρά η ρωσίδα πρωταθλήτρια του καλλιτεχνικού πατινάζ, Καμίλα Βαλίεβα: της αφαιρέθηκαν τα χρυσά μετάλλια που είχε κατακτήσει το 2022 στους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου. Στη Σφιόντεκ, όμως, επιβλήθηκε ποινή – χάδι: αποκλεισμός ενός μηνός από τους αγώνες. «Ενας μήνας τιμωρία, ε;», έγραψε στο Χ (Twitter) ο καναδός τενίστας, Ντένις Σαποβάλοφ. Δεν ήταν ο μόνος, που το θεώρησε σκάνδαλο.

Το τεστ που ενοχοποίησε την 23χρονη πολωνή τενίστρια, κάτοχο πέντε γκραν-σλαμ τροπαίων, έγινε στις 12 Αυγούστου, μια μέρα πριν από την έναρξη του τουρνουά στο Σινσινάτι, στο οποίο έφτασε μέχρι τους ημιτελικούς. Ενα μήνα αργότερα η Σφιόντεκ ενημερώθηκε από τον ΙΤΙΑ ότι βγήκε θετικό, και ότι δεν θα μπορεί να αγωνίζεται για ένα μήνα, μέχρι να διαλευκανθεί η υπόθεση.

Οπως ακριβώς συνέβη στην περίπτωση του Σίνερ, ο αποκλεισμός της κρατήθηκε μυστικός επειδή κατέθεσε ένσταση κατά της απόφασης. Αναμένοντας το αποτέλεσμα της προσφυγής της, απείχε από τρία τουρνουά στην Ασία, επικαλούμενη κόπωση, προσωπικούς λόγους και αλλαγή προπονητή. Στις 4 Οκτωβρίου ο ITIA ήρε την απαγόρευση, και η Σφιόντεκ εμφανίστηκε στο WTA Φάιναλς και στο Μπίλι Τζιν Κινγκ Καπ. Τρεισήμισι μήνες μετά τη λήψη του δείγματος ανακοινώθηκε ότι τα επιχειρήματα της Σφιόντεκ και τα πορίσματα των εμπειρογνωμόνων που γνωμοδότησαν υπέρ της αθωότητάς της έγιναν αποδεκτά.

Η πολωνή τενίστρια έδωσε δείγμα ούρων το πρωί της 12ης Αυγούστου, όταν την ξύπνησαν για να υποβληθεί σε αιφνιδιαστικό έλεγχο ντόπινγκ. Οπως ισχυρίστηκε, τέσσερις πέντε ώρες νωρίτερα είχε πάρει τρεις ταμπλέτες μελατονίνης, επειδή δεν μπορούσε να κοιμηθεί. Και αυτό το σκεύασμα, το οποίο της είχε συστήσει η γιατρός της για να αντιμετωπίζει το jet lag από τα συχνά ταξίδια της, ήταν μολυσμένο με TMZ. «Ακούσια παράβαση» τη χαρακτήρισε η γενική διευθύντρια του ΙΤΙΑ, Κάρεν Μούρχαουζ.

Ναι, μπορεί τα πράγματα να έγιναν έτσι. Αλλά, όπως σημειώνει ο αρθρογράφος των λονδρέζικων Times, Οουεν Σλοτ, φαίνεται πως η επιείκεια είναι επιλεκτική. Αλλοι κανόνες ισχύουν για τους σούπερ-σταρ των σπορ, και άλλοι για τους υπόλοιπους αθλητές. Οι οποίοι, μάλιστα, δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν τη νομική υπεράσπιση κορυφαίων δικηγόρων.

Το 2023 ο Στέφανο Μπαταλίνο, Νο 700 στην παγκόσμια κατάταξη του τένις, βρέθηκε θετικός στην κλοστεβόλη, την ίδια απαγορευμένη ουσία που εντοπίστηκε πριν από μερικούς μήνες στον οργανισμό του συμπατριώτη του και Νο 1 του ranking, Σίνερ. Ο Μπαταλίνο ισχυρίστηκε ότι περιείχε κλοστεβόλη μια κρέμα φυσιοθεραπείας, χωρίς να το γνωρίζει. Μια παρόμοια δικαιολογία (ότι ο φυσιοθεραπευτής του είχε χρησιμοποιήσει σπρέι με κλοστεβόλη για ένα κόψιμο στο δάχτυλο) επικαλέστηκε και ο Σίνερ. Ο Νο 700 τιμωρήθηκε με τετραετή αποκλεισμό. Ο Νο 1, αθωώθηκε.

Πριν από δύο χρόνια μια 32χρονη βρετανή τενίστρια του διπλού, η Τάρα Μουρ, βρέθηκε θετική σε απαγορευμένη ουσία. Ισχυρίστηκε ότι είχε καταναλώσει, εν αγνοία της, κρέας που την περιείχε. Αλλά ο ΙΤΙΑ αντιμετώπισε τη δική της περίπτωση πολύ διαφορετικά, από ό,τι εκείνη της Σφιόντεκ. Η Μουρ έμεινε επί 19 μήνες εκτός αγώνων, ώσπου ένα ανεξάρτητο δικαστήριο την απάλλαξε από την κατηγορία. Επιπλέον, ο ITIA άσκησε έφεση κατά της αθωωτικής απόφασης – η υπόθεση εκκρεμεί ακόμα. Ενώ την απαλλαγή του Σίνερ, τη δέχτηκε αδιαμαρτύρητα (την προσέβαλε η Wada).

«Για παρόμοιες υποθέσεις η Χάλεπ τιμωρήθηκε με μακροχρόνιους αποκλεισμούς. Ο Ιμερ, και άλλοι παίκτες, βρίσκονται ακόμα σε αναστολή, χωρίς ποτέ να έχουν βρεθεί θετικοί. Δεν είναι δίκαιο, έγραψε σε δεύτερη ανάρτησή του στα social media ο Σαποβάλοφ.

Σύμφωνα με τους αντι-ντόπινγκ κανόνες οι αθλητές φέρουν αντικειμενική ευθύνη για τις πράξεις του team που τους υποστηρίζει, ακόμη κι αν δεν είχαν ιδέα για την ύπαρξη απαγορευμένης ουσίας. Αλλά, όπως αποδεικνύεται στην πράξη, δεν κρίνονται όλοι με τα ίδια μέτρα και τα ίδια σταθμά. Είναι φυσικό επακόλουθο, υπογραμμίζουν οι Times, η καχυποψία να δηλητηριάζει τα σπορ.

Η Σφιόντεκ αποδέχθηκε την τιμωρία της (λόγω της αντικειμενικής ευθύνης). Απομένει να εκτίσει λίγες μέρες ποινής, έως τις 4 Δεκεμβρίου, αλλά αυτό δεν έχει καμία πρακτική συνέπεια. Η σεζόν έχει, ήδη, ολοκληρωθεί. Αυτή η ιστορία της κόστισε τρία τουρνουά και 120.000 ευρώ – το χρηματικό έπαθλο που κέρδισε στο Σινσινάτι. Αλλά και άγρυπνες νύχτες αγωνίας για την καριέρα της, όπως ανέφερε στο βίντεο που ανέβασε στα social media.

. . .