Πώς «ταξιδεύει» στην Ελλάδα η αφρικανική σκόνη – Τα παράδοξα του φαινομένου τη φετινή χρονιά

Νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά έφτασε στη χώρα μας η αφρικανική σκόνη, όπως επισημαίνει μιλώντας στο CNN Greece η καθηγήτρια μετεωρολογίας του Τμήματος Φυσικής του ΕΚΠΑ, Ελένη Φλόκα, τονίζοντας πως το φαινόμενο παρουσιάζει έξαρση το 2024. 

«Φέτος είναι μια χρονιά που το φαινόμενο έχει αυξημένη συχνότητα σε σύγκριση με παλαιότερα. Το παράδοξο, όμως, είναι ότι την χρονιά αυτή ξεκίνησε πολύ νωρίς, από τον Μάρτιο, ενώ συνήθως αναμένεται τον Απρίλιο, όπου και φτάνει στο αποκορύφωμά της» εξηγεί χαρακτηριστικά η επιστήμονας.

Τονίζει, όμως, πως συνιστά ένα φαινόμενο που συνέβαινε πάντοτε, συμβαίνει και θα συμβαίνει ανεξάρτητα από την κλιματική αλλαγή. Επισημαίνει όμως, ότι εξακολουθεί να βρίσκεται προς εξέταση το ενδεχόμενο η κλιματική κρίση να επηρεάζει το φαινόμενο αυτό και τη συχνότητά του.

Υπάρχουν, πάντως, χρονιές που είναι πιο έντονο, όπως φέτος, υπάρχουν και χρονιές που είναι λιγότερο έντονο.

Πώς «ταξιδεύει» η αφρικανική σκόνη στη χώρα μας;

Με ποιον τρόπο φτάνει η αφρικανική σκόνη μέχρι την Ελλάδα;

«Έχει να κάνει με την ατμοσφαιρική κυκλοφορία, που αυτή την περίοδο ευνοεί την μετακίνηση κυκλωνικών συστημάτων, ή διαφορετικά σαχαριανών υφέσεων στην περιοχή της βόρειας Αφρικής και συγκεκριμένα από την περιοχή του Άτλαντα» απαντά η κα Φλόκα.

Οι σαχαριανές υφέσεις έχουν μια τροχιά, μια κατεύθυνση, δηλαδή, προς την Δυτική ή Ανατολική Μεσόγειο στην διάρκεια της χειμερινής περιόδου, που φτάνει στο μέγιστο προς την εποχή της άνοιξης.

«Αυτές οι σαχαριανές υφέσεις ευνοούνται από τους νοτιάδες και η τροχιά τους μπορεί να είναι είτε προς την Δυτική Μεσόγειο, είτε προς την δική μας περιοχή. Η συχνότητα των σαχαριανών υφέσεων είναι σχετικά μεγάλη σε σύγκριση με άλλες σαχαριανές υφέσεις, φτάνοντας σε ποσοστό 30%-40%».

Πότε αναμένονται λασποβροχές;

Οι συγκεκριμένες υφέσεις, όπως σημειώνει η καθηγήτρια, είναι που φέρνουν τη σκόνη από τη Σαχάρα, που μπορεί να δημιουργεί αυτή την αποπνικτική ατμόσφαιρα και ανάλογα με το αν βρέξει, φέρνουν τις λεγόμενες λασποβροχές.

«Αν δεν υπάρχει κυκλωνικό σύστημα και παρά μόνο η νότια ροή που απλά μεταφέρει τη σκόνη θα έχουμε ξηρή εναπόθεση, κοινώς μόνο τη σκόνη» προσθέτει.

«Φέτος πράγματι παρατηρείται μια μεγαλύτερη έξαρση και συχνότητα. Το πόσο είναι κάτι το οποίο μπορεί να μετρηθεί αφού περάσει η παρούσα περίοδος» υπογραμμίζει.

Η σύγκριση με το 2023 – Πότε ευνοείται η ζέστη με τη σκόνη και πότε οι βροχές και το κρύο

Να σημειωθεί πως, όπως αναφέρει η κα Φλόκα, την περσινή χρονιά σημειώθηκαν υφέσεις που ερχόταν κυρίως από την Δυτική Μεσόγειο και έφερναν αρκετές βροχές και κρύο, με αποτέλεσμα το Μάιο παραδείγματος χάριν να σημειώνονται βροχοπτώσεις «που μοιάζουν περισσότερο με φθινόπωρο παρά με άνοιξη».

Απεναντίας, το 2023 στην βόρεια Ευρώπη έζησαν ένα παρατεταμένο καλοκαίρι και μάλιστα πολύ γρήγορα, με πολύ υψηλές θερμοκρασίες και παρατεταμένη ξηρασία. Συνθήκες, δηλαδή, που θυμίζουν τον φετινό Απρίλιο στη χώρα μας.

Εξηγώντας, σημειώνει πως «αυτό έχει να κάνει πολλές φορές και με κάποια συστήματα εμποδισμού, συστήματα, δηλαδή, κατά τα οποία πάνω από μια περιοχή μένει για μεγάλο διάστημα ένας αντικυκλώνας, με αποτέλεσμα να έχουμε ανομβρία και ξηρασία και πάνω από μια περιοχή να μένει ένα χαμηλό βαρομετρικό, με παρατεταμένη διάρκεια το οποίο φέρνει βροχές».

Η συχνότητα των υφέσεων που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο

Μιλώντας για την συχνότητα των υφέσεων που διέρχονται στην Ανατολική Μεσόγειο, που επηρεάζουν δηλαδή χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Τουρκία, η Ιταλία και συνολικότερα τα Βαλκάνια, η ακαδημαϊκός ενημερώνει πως «σε ετήσια βάση ένα περίπου 13% δημιουργείται στην περιοχή του Άτλαντα και ένα 14% είναι πιο κοντά στα παράλια της Βόρειας Αφρικής».

«Με βάση τα στοιχεία αυτά, ποσοστό περίπου 27% των υφέσεων που μας επηρεάζουν δημιουργούνται εκεί». Αυτές είναι στην πραγματικότητα και οι πιθανότητες να παρουσιαστούν υφέσεις στην περιοχή μας.

Η εξέλιξη του φαινομένου από τις 21 έως και τις 25 Απριλίου