Συνεδριάζει το ΚΥΣΕΑ για Συρία: 5+1 απαντήσεις για το άσυλο από τον Γ.Γ. Μεταναστευτικής Πολιτικής

Αισιόδοξος πως «δεν θα υπάρξουν αυξημένες ροές από την Συρία, αντιθέτως θα υπάρξουν ροές προς την Συρία» δηλώνει ο Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής Μάνος Λογοθέτης ο οποίος απαντά σε 5+1 ερωτήσεις του CNN Greece λίγο πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ στις 10:00 υπό τον Πρωθυπουργό.

Ο κ. Λογοθέτης, ο οποίος συνόδευσε τον Υπουργό Μετανάστευσης Ν. Παναγιωτόπουλο στη χθεσινή Σύνοδο των Υπουργών Εσωτερικών της Ευρώπης, αποκαλύπτει πως ήδη κάποιοι Σύροι πολίτες στην Ελλάδα έχουν παραιτηθεί της αίτησης ασύλου τους καθώς επιθυμούν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και εξηγεί τον κομβικό ρόλο της Τουρκίας στο «σχέδιο εθελοντικών επιστροφών» που ετοιμάζει η Ελλάδα και τα άλλα κράτη μέλη της Ευρώπης.

5+1 ερωτήσεις και απαντήσεις για το άσυλο

1. Κύριε Λογοθέτη, έχετε μόλις επιστρέψει από τις Βρυξέλλες όπου υπήρξε ευρωπαϊκός συντονισμός για το θέμα των Σύρων προσφύγων και της αναστολής επί των αποφάσεων ασύλου. Τι αποφασίστηκε και ποια πολιτική θα επικυρωθεί σε λίγη ώρα στο ΚΥΣΕΑ;

Στο προγραμματισμένο συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες με θέμα την μετανάστευση, τα Κράτη μέλη είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν ιδέες και εκτιμήσεις για την κατάσταση στη Συρία. Η ελληνική πλευρά είναι εξαιρετικά ικανοποιημένη καθώς παρατηρήθηκε ταύτιση απόψεων για την ανάγκη μίας ευρωπαϊκής κοινής στάσης απέναντι σε μια κοινή πρόκληση αυτή της διαχείρισης των εξελίξεων που προκύπτουν από την κρίση στην Συρία όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται ολοένα και περισσότερο, κράτη της ΕΕ να προσχωρούν σε θέσεις σχετικά με το μεταναστευτικό ζήτημα, που η ελληνική κυβέρνηση έχει διατυπώσει εδώ και καιρό.
Σήμερα συνεδριάζει το ΚΥΣΕΑ, υπό τον πρωθυπουργό της χώρας Κυριάκο Μητσοτάκη, και είμαι σίγουρος ότι όλες οι πληροφορίες που υπάρχουν σχετικά με την κατάσταση στη Συρία, τις θέσεις των υπολοίπων κρατών μελών της ΕΕ αλλά και τα δεδομένα σχετικά με τις διαδικασίες του ασύλου θα συνεκτιμηθούν, ώστε να διαμορφωθεί μια εθνική θέση για το θέμα, τουλάχιστόν για την ώρα, καθώς το θέμα της Συρίας, οφείλω να τονίσω, παραμένει εξαιρετικά σύνθετο και ρευστό.

2. Για πόσο καιρό θα παγώσει η έκδοση των αποφάσεων ασύλου; Μπορεί να κρατήσει έξι μήνες; Ένα χρόνο ή και περισσότερο;

Στην παρούσα φάση δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με χρονική σαφήνεια τη διάρκεια της αναστολής της έκδοσης αποφάσεων ασύλου. Η διαδικασία αυτή είναι σε άμεση εξάρτηση με την κατάσταση που θα διαμορφωθεί στη Συρία καθώς για την τεκμηρίωση της όποιας απόφασης ασύλου, απαιτείται καλή πληροφόρηση σχετικά με την χώρα καταγωγής του αιτούντα. Προς το παρόν οι πληροφορίες που λαμβάνουμε από το πεδίο είναι σποραδικές, αμφιλεγόμενες και διίστανται με αποτέλεσμα να είναι αδύνατο να σχηματίσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα.
Τονίζω ότι η διαδικασία υποβολής και εξέτασης των αιτημάτων ασύλου δεν έχει ανασταλεί, μόνο η έκδοση απόφασης.
Σε κάθε περίπτωση η αναστολή των διαδικασιών δεν είναι μία μονομερής ενέργεια αντιθέτως η πλειοψηφία των ΚΜ της ΕΕ έχει υιοθετήσει παρόμοια τακτική.
Θέλω επίσης να σας θυμίσω ότι το ίδιο είχε αποφασιστεί και στην περίπτωση του Αφγανιστάν, στο πρόσφατο παρελθόν, και κράτησε για περίπου 15 ημέρες. Μόλις αποκτήσουμε μια σαφή εικόνα για την νέα πραγματικότητα στην Συρία, από αξιόπιστες πηγές, που θα καθιστούν τις αποφάσεις ισχυρές, τότε άμεσα θα επανεκκινήσει και η διαδικασία έκδοσης αποφάσεων.

3. Τι συνεπάγεται το γεγονός πως το 99% των Σύρων στην Ελλάδα, όπως δήλωσε ο υπουργός, στη χώρα μας επικαλούνταν ως λόγο τη δίωξη από το καθεστώς Άσαντ;

Δυνητικά σημαίνει ότι εφόσον έχει εκλείψει ο λόγος δίωξης τους, μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα τους. Αυτό όμως απομένει να αποδειχθεί και στην πράξη. Το γεγονός ότι το καθεστώς κατέρρευσε δεν σημαίνει ότι απαρέγκλιτα οι συνθήκες στη χώρα βελτιώθηκαν. Θα πρέπει να επανεξεταστεί το σύνολο των λόγων για τους οποίους ζήτησε κάποιος να λάβει άσυλο. Με άλλα λόγια, πρέπει να δούμε τι συμβαίνει πλέον στη Συρία αναφορικά με τους λόγους που οδήγησαν πολλούς να την εγκαταλείψουν και μετά επί της ανανέωσης του αιτήματος ασύλου να αποφανθούμε σχετικά. Ειδικότερα οφείλουμε να επανεξεταστεί η στάση της νεοσχηματισθείσας κυβέρνησης απέναντι στις θρησκευτικές μειονότητες της Συρίας όπως αυτές των Χριστιανών, Δρούζων, Αλαουιτών κτλ.
Παράλληλα όμως αναμένουμε ότι πολλοί εξ αυτών, θα επιλέξουν σύντομα αυτοβούλως να παραιτηθούν από το δικαίωμα τους στην προστασία του ασύλου της χώρας μας ώστε να επιστρέψουν στην Συρία, ιδιαίτερα καθώς οι λόγοι φυγής τους έχουν εκλείψει. Όλοι μας βλέπουμε τι συμβαίνει στα σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, όπου χιλιάδες Σύροι πολίτες αυτοβούλως επιστρέφουν, με κάθε μέσο, στην πατρίδα τους. Λογικά σε δεύτερο χρόνο πιστεύουμε ότι παρόμοιες τάσεις θα παρατηρηθούν και στην χώρα μας. Ήδη δε κάποιοι λίγοι ζήτησαν να παραιτηθούν της αίτησης ασύλου τους, ώστε να επιστρέψουν στην χώρα τους εθελοντικά, το ίδιο παρατηρείται σε μικρή κλίμακα σε πολλά ΚΜ της ΕΕ.

4. Τι προβλέπει αυτό το «σχέδιο επιστροφών» των Σύρων στη πατρίδα τους στο οποίο αναφέρθηκε ο κ.Παναγιωτόπουλος από τις Βρυξέλλες;

Σήμερα το θέμα επιστροφής κάποιου από την Ευρώπη στην Συρία είναι εξαιρετικά περίπλοκο τεχνικά. Δεν υπάρχει επίσημη κυβερνητική αρχή προκειμένου να είναι εφικτή η υλοποίηση επιστροφών. Κάτι τέτοιο γίνεται μόνο μέσω των χερσαίων συνόρων και αφορά προς το παρόν όσους βρίσκονταν κοντά σε αυτά.
Καταλαβαίνει κανείς εύκολα ότι η συνεργασία των ΚΜ προκειμένου να «ανοίξει» με την πρώτη ευκαιρία ένας δρόμος επιστροφών από την Ευρώπη προς την Συρία είναι αναγκαία. Ο ρόλος της γείτονάς μας Τουρκίας φαίνεται ότι υπό τις παρούσες συνθήκες και για τον παρόντα χρόνο είναι κομβικός. Όλοι στην Ευρώπη ευχόμαστε σύντομα να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα στην Συρία κατά τον πιο ομαλό και ειρηνικό τρόπο ώστε να δημιουργηθούν σχέσεις εμπιστοσύνης και συνθήκες κράτους δικαίου που θα δίνουν την δυνατότητα επιστροφών όσων Σύρων βρίσκονται στην Ευρώπη και επιθυμούν να γυρίσουν στην χώρα τους.

5. Θα είναι αρχικά εθελοντικές οι επιστροφές αλλά υπάρχει περίπτωση να γίνουν στο μέλλον αναγκαστικές επιστροφές Σύρων; Στην Αυστρία ετοιμάζουν πρόγραμμα συντεταγμένης επιστροφής και απέλασης.

Είναι πολύ νωρίς να πεί κανείς οτιδήποτε περισσότερο σχετικά με τις επιστροφές. Παράλληλα δεν είναι πρέπον να σχολιάζουμε δηλώσεις άλλων κρατών μελών. Γνωρίζουμε ότι η Αυστρία αναζητούσε κατά το πρόσφατο παρελθόν τρόπους, μέσω του καθεστώτος Άσαντ, να επιτύχει επιστροφές Σύρων πολιτών σε περιοχές της Συρίας που θεωρούνταν ασφαλείς. Κάτι τέτοιο αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι πλέον ανήκει στο παρελθόν. Επίσης γνωρίζουμε όλοι ότι μόλις αποκατασταθεί η ασφάλεια σε μια χώρα τότε και μόνο τότε οι επιστροφές είναι εφικτές αν αυτές δεν γίνουν εθελοντικά.

6. Πόσο προετοιμασμένη είναι η χώρα μας για να αντιμετωπίσει ένα προσφυγικό «τσουνάμι των μειονοτήτων» από την Συρία; Χριστιανών, Αρμενίων και άλλων που μπορεί να κυνηγηθούν από ακραία στοιχεία στη Δαμασκό;

Όλοι ευχόμαστε να μην παρατηρηθούν τέτοια εξαιρετικά απεχθή και απαράδεκτα γεγονότα και η Συρία μετά από πάρα πολλά χρόνια εμφύλιου σπαραγμού να βρεί μία ειρηνική διέξοδο που θα εξασφαλίζει την ειρηνική συνύπαρξη όλων των μειονοτήτων που συναποτελούν τον εθνικό της κορμό.
Η χώρα μας δυστυχώς καλείται να αντιμετωπίσει αυξημένες μεταναστευτικές πιέσεις για περίπου μια δεκαετία τώρα. Τα τελευταία 5 χρόνια έχουμε καταβάλει σοβαρές προσπάθειες με σημαντικό αποτύπωμα στον περιορισμό των αυξημένων ροών και την μείωση των επιπτώσεων προς τους Έλληνες πολίτες, παράλληλα έχουμε αναπτύξει τις απαραίτητες υποδομές για να μπορούμε να ανταποκριθούμε σε ενδεχόμενες νέες πιέσεις. Ειδικότερα το τελευταίο διάστημα, με τις πολεμικές συγκρούσεις στη Γάζα και το Λίβανο, τελούμε σε μια κατάσταση διαρκούς ετοιμότητας για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε εφόσον χρειαστεί σε οποιαδήποτε αύξηση των μεταναστευτικών ροών και να ήμαστε απροετοίμαστοι όπως την περίοδο 2015.
Επαναλαμβάνω όμως πως ευχόμαστε η ετοιμότητα μας αυτή να αποδειχθεί αχρείαστη. Από ότι φαίνεται μέχρι στιγμής θα αποδειχθεί ότι είναι πράγματι αχρείαστη, γιατί δεν θα υπάρξουν αυξημένες ροές από την Συρία αντιθέτως θα υπάρξουν ροές προς την Συρία.