Δίκη «Αγία Ζώνη»: Οι απολογίες των κατηγορουμένων για την οικολογική καταστροφή στο Σαρωνικό

Ρεπορτάζ: Βασίλης Τζήμτσος

Με τις απολογίες των κατηγορουμένων συνεχίστηκε σήμερα στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Πειραιά η δίκη για τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή των τελευταίων δεκαετιών που προκλήθηκε στο Σαρωνικό κόλπο, από τη βύθιση του μικρού δεξαμενόπλοιου «Αγία Ζώνη ΙΙ» στις 10 Σεπτεμβρίου 2017, με αποτέλεσμα να διαρρεύσουν στη θάλασσα 500 τόνοι πετρελαιοειδών που ρύπαναν σε έκταση 20 έως 25 χιλιομέτρων τις ακτές της Αττικής και 3 έως 4 χιλιομέτρων της Σαλαμίνας.

…

Πρώτος απολογήθηκε ο 58χρονος Αλβανός μηχανοδηγός που είχε ναυτολογηθεί στο “Αγία Ζώνη ΙΙ” μόλις δέκα ημέρες νωρίτερα.

Όπως περιέγραψε, τη στιγμή που άρχισε να παίρνει νερά, πάνω στο σκάφος ήταν μόνο ο ίδιος μαζί με τον ναύτη, καθώς στις 11.10 το βράδυ είχαν φύγει ο καπετάνιος και ο δόκιμος για να φάνε, λέγοντας τους ότι θα επιστρέψουν.

Υπό κανονικές συνθήκες έπρεπε να είναι τέσσερα άτομα, ένας στη γέφυρα, ένας στη μηχανή και δύο ναύτες, ανέφερε.

…

Στη 1.05 έως 1.10 τα ξημερώματα άκουσε ένα θόρυβο και κατέβηκε στο μηχανοστάσιο αλλά δεν είδε κάτι περίεργο. Μετά ξανακατέβηκε και το σκάφος άρχισε να παίρνει σταδιακά κλίση.

Όπως είπε, ο συγκατηγορούμενος του ναύτης που ήταν στο σκάφος, έπαθε κρίση πανικού. Ενημέρωσε τον καπετάνιο, ενώ άρχισε να του λέει ότι δεν ξέρει κολύμπι.

“Πήρα τον Α (ΣΣ μηχανικό) και ο Κ. (ΣΣ ο συγκατηγορούμενος του ναύτης) τον καπετάνιο.

…

Ήταν μέσα στον πανικό. “Τα παιδιά μου τα παιδιά μου” έλεγε.

Μίλησα με τον καπετάνιο μου λέει ερχόμαστε”.

Πρόεδρος: Δεν σας είπε τι να κάνετε;

Κατηγορούμενος: Δεν μου είπε εκείνη την ώρα τι να κάνω. Αποφάσισα να προστατέψω τον Κ.

Ήταν παρών-απών.

Πρόεδρος: Γιατί μείνατε στο πλοίο;

Κατηγορούμενος: Για να μας μαζέψουν.

Μόλις μπατάρισε βγήκα από την αριστερή πλευρά.

Υπάρχει όμως κίνδυνος να σε πάρει η προπέλα.

Πρόεδρος: Όταν πηδήξατε είχαν έρθει;

Κατηγορούμενος: Δεν το ξέρω.

“Μετά το θόρυβο κατέβηκα δύο φορές μέχρι τη 1.30.

Στα 50 λεπτά το πλοίο είχε διαρκή κλίση δεξιά” ανέφερε σε άλλο σημείο της απολογίας του.

“Όλο το πλήρωμα μέσα ήταν αναγκαίο για να μπορέσεις να κάνεις κάτι.

Το πολύ μέχρι τις 2.20. Μετά δεν μπορούσες κατά τη γνώμη μου” πρόσθεσε.

Πρόεδρος: Μήπως γι’ αυτό πρέπει να υπάρχει προσωπικό; Τι σας είπε ότι θα ξαναγύριζε;

Κατηγορούμενος: “Πάμε έξω να φάμε και θα επιστρέψουμε” είπε.

Πρόεδρος: Που πήγε στην Κηφισιά; (ΣΣ από τις 23.10 που έφυγαν μέχρι τη 01.10 που άκουσε τον πρώτο θόρυβο είχαν περάσει δύο ώρες…).

Η Εισαγγελέας της Έδρας διαπίστωσε μία αντίφαση στα όσα είπε σε σχέση με την απολογία του στην ανάκριση όπου είχε πει πως άκουσε θόρυβο λίγο μετά τα μεσάνυκτα πριν τη 01.10 τα ξημερώματα…

Στο ακροατήριο το αναίρεσε.

Η εισαγγελική λειτουργός αναρωτήθηκε απευθυνόμενη στον κατηγορούμενο, ποιος ήταν ο λόγος να παραμένουν δύο άτομα στο σκάφος αφού έπρεπε να είναι τουλάχιστον 3 με 4; “Τη νομοθεσία την είχαμε παρακάμψει αφού έμειναν δύο…”, παρατήρηση.

Σε άλλο σημείο της απολογίας του διηγήθηκε:

“Το κούνημα ήταν μετά το θόρυβο. Ένα σύρσιμο λαμαρίνας κάτι παράξενο. Άμα κοιμόμουν δεν θα ήμουν ζωντανός.

Ήταν συνεχόμενη κλίση.

Ανέβηκα στο κατάστρωμα συνέχισε να παίρνει κλίση δεξιά σιγά-σιγά συνεχόμενα, δεν σταθεροποιούνταν.

Ο Κ. (ΣΣ συγκατηγορούμενος του ναύτης) έλεγε στον καπετάνιο “έχουμε πάρει κλίση, έχω παιδιά έχω παιδιά”.

Εισαγγελέας: Εκείνη την ώρα κινδυνεύσατε. Γιατί δεν πήρατε τις αρχές; (ΣΣ οι λιμενικές αρχές ενημερώθηκαν με καθυστέρηση ωρών…).

Κατηγορούμενος: Μας είπε ο καπετάνιος “ερχόμαστε”.

(…)

Εισαγγελέας: Και στις ταινίες βλέπουμε όταν υπάρχει κίνδυνος καλούν mayday “ελάτε να μας σώσετε”.

Κατηγορούμενος: Τώρα θα το έκανα και εγώ.

(…)

Εισαγγελέας: Μπορούσε να σωθεί το σκάφος;

Κατηγορούμενος: Με βάση την εμπειρία μου θα μπορούσε να γίνει κάτι.

Ειδοποίησα τον Α μηχανικό και τον καπετάνιο να έρθουν να το σώσουν.

Υπήρχαν ρυμουλκά να έρχονταν.

Σε άλλο σημείο της απολογίας του ανέφερε:

“Με σημάδεψε, με κατέστρεψε και δεν ξέρω γιατί είμαι κατηγορούμενος γιατί γλίτωσα τη ζωή μου και ποιος είναι αυτός που με ήθελε νεκρό”, διευκρινίζοντας πως δεν είχε προηγούμενα με κανέναν.

Πλήρωμα ασφαλείας δύο φορές αν και είχε προσληφθεί μόλις πριν 10 ημέρες!

Κατά τη διάρκεια της απολογίας του πάρεδρος ρώτησε τον κατηγορούμενο πως μπήκε βάρδια δύο φορές ως πλήρωμα ασφαλείας αν και ήταν νέος στο πλοίο μόλις δέκα ημέρες…

Πάρεδρος: Είναι δυνατό ο άλλος να πει ερχόμαστε και να κλείσει το τηλέφωνο;

Κατηγορούμενος: Του είπαμε βούλιαζε το καράβι και αυτός μας είπε ερχόμαστε.

Πάρεδρος: Είπατε “ήταν οργανωμένο σχέδιο να μας σκοτώσει”. Μα δεν είχατε λόγο λέτε.

Κατηγορούμενος: Όχι προσωπικά εμένα αλλά το πλήρωμα. Έτυχε και ήμουν εγώ εκείνη την ώρα.

Πάρεδρος: Κάποιοι κυνηγούσαν τον πλοιοκτήτη;

Κατηγορούμενος: Η αίσθηση μου ήταν κάποιοι ότι ήθελαν να βλάψουν το καράβι.

Ένορκος: Ο πλοίαρχος ζήτησε βοήθεια από το Λιμενικό;

Κατηγορούμενος: Δεν μου είπε.

Παρκαδόρος ήταν ο δεύτερος ναύτης του “Αγία Ζώνη ΙΙ” – Δεν ήξερε κολύμπι!

Ο δεύτερος ναύτης 53 ετών που ήταν πάνω στο μικρό δεξαμενόπλοιο, ήταν… παρκαδόρος 17 χρόνια και είχε ναυτολογηθεί στο “Αγία Ζώνη ΙΙ” μόλις τρεις μήνες και τρεις ημέρες.

“Την τρίτη ημέρα ναυάγησα” είπε ξεσπώντας σε λυγμούς.

Όπως είπε, καθάριζε το σκάφος και έκανε ματσακόνι, ενώ έβαζε τις μάνικες στις πετρελεύσεις μαζί με άλλο άτομο.

Πρόεδρος: Δεν υπήρχε άλλος πιο έμπειρος; Ποιος έδωσε εντολή να μείνεις;

Κατηγορούμενος: Κάναμε rotation. Έτυχε. Είχε άλλη δουλειά και έκανα τη βάρδια του.

Είχα το φινιστρίνι μου ανοικτό.

Κάτι άκουσα όταν ήμουν μέσα στην καμπίνα.

(ΣΣ ξεσπάει σε λυγμούς)

Δεν ήξερα μπάνιο. Δεν με ρώτησε κανείς.

Πήρα τον καπετάνιο του λέω “κάλεσε ακτοφύλακες, δεν ξέρω μπάνιο του λέω, έχει πάρει κλίση, φοβάμαι”

Πρόεδρος: Σας είπε πηδήξτε στη θάλασσα;

Κατηγορούμενος: Όχι. Κρατιόμουν από τα ρέλια. Μου λέει “ερχόμαστε Γιώργο”.

Βολές κατά πάντων από τον πλοιοκτήτη

Τρίτος κατά σειρά απολογήθηκε ο κατηγορούμενος πλοιοκτήτης του “Αγία Ζώνη ΙΙ” Θεόδωρος Κουντούρης.

Πρόεδρος: Όταν τα σκάφη είναι έμφορτα (ΣΣ το “Αγία Ζώνη ΙΙ” μετέφερε εκατοντάδες τόνους πετρελαίου), δεν πρέπει να είναι όλα τα μέλη;

Κουντούρης: Έτσι το έχουμε συνηθίσει στο λιμάνι. Δεν το δικαιολογώ.

Ρωτήστε τον Σπανόπουλο (ΣΣ συγκατηγορούμενος του ιδιοκτήτης της εταιρείας απορρύπανσης) τα πληρώματα μένουν στα ρυμουλκά;

Αυτά το κανονίζει ο πλοίαρχος. Μου ανέφερε ότι ήταν μέσα 4 άτομα και ότι βγήκε για μια ώρα να πάνε να πάρουν φαγητό.

Πρόεδρος: Για ένα πιάτο φαΐ έγινε;

Κουντούρης: Μουν κατέστρεψαν τη δουλειά και την οικογένεια μου.

Πρόεδρος: Έκανε καλά τη δουλειά του ο Ψ. (ΣΣ συγκατηγορούμενος πλοίαρχος). Δεν έπρεπε να είναι πάνω στο καράβι μόνο οι 2…

Κουντούρης: Έτσι είναι το φυσιολογικό. Στερνή μου γνώση να σ’είχα πρώτα…

Πρόεδρος: Δεν θα έπρεπε να έχουν οδηγίες; Ποιος δεν έκανε καλά τη δουλειά του;

Κουντούρης: Με ρωτάτε αν ο Ψ. (ΣΣ συγκατηγορούμενος πλοίαρχος) έκανε καλά της δουλειά του; Όχι δεν την έκανε.

Πρόεδρος: Δεν είχατε δώσε καμία εντολή;

Κουντούρης: Είναι αναρτημένες οι εντολές για το τι πρέπει να κάνουν οι οδηγίες… ότι πρέπει να είναι το 50% στη γέφυρα ένας αξιωματικός, ένας στη μηχανή και δύο ναύτες.

Σε άλλο σημείο της απολογίας του ο Θ. Κουντούρης κατονόμασε τους υπεύθυνους εταιρειών απορρύπανσης που “κλαίνε για τα λεφτά” των επιχειρήσεων απορρύπανσης.

“Η ρύπανση δεν έγινε ούτε από μένα ούτε από τον Σπανόπουλο.

Η ρύπανση δεν έγινε από το καράβι αλλά από εξωγενή παράγοντα.

Μάλιστα άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο η ρύπανση να προκλήθηκε από διερχόμενο επιβατηγό-οχηματαγωγό πλοίο που είχε υποστεί βλάβη λίγες ημέρες νωρίτερα, για να πάρει την αποστομωτική απάντηση της Εισαγγελέως της Έδρας: “Τα είχαν μαζέψει μια εβδομάδα πριν είπαν οι μάρτυρες”.

Πρόεδρος: Μας λέτε ότι το κάνουν αυτοί που καθαρίζουν; Από το 2017 μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει κάτι άλλο…

Κουντούρης: Κίνητρο είναι τα λεφτά. Και τον Χριστό για τα λεφτά τον σταύρωσαν. Βουλιάζοντας το καράβι το κάνανε.

Ο πλοιοκτήτης του “Αγία Ζώνη ΙΙ” κατονόμασε ιδιοκτήτη εταιρείας απορρύπανσης υποστηρίζοντας ότι του τηλεφώνησε στη 01.30 και του είπε “ό,τι χρειαστείς μου λέει το βαπόρι σου βούλιαξε”.

Πρόεδρος: Αυτός πως το ήξερε ενώ ακόμη δεν ήξερε ότι θα βυθιστεί το πλοίο;

Κουντούρης: Αυτά υπάρχουν στις καταθέσεις.

(…)

Ένορκος: Δηλαδή έριξαν κάποιοι το πετρέλαιο για να πάρουν τα λεφτά;

Πρ μήπως αυτοί βύθισαν το πλοίο;

Κουντούρης: Και αυτό παίζει.

Εντύπωση προκάλεσε και η άποψη του πως η θάλασσα είχε καθαρίσει από την επόμενη ημέρα και μπορούσε να κολυμπήσεις!

“Μα είδαμε να βγαίνουν φυσαλίδες” σημείωσε η πρόεδρος, με την εισαγγελέα να τον προκαλεί να προσκομίσει στην επόμενη συνεδρίαση το βίντεο που ισχυρίζεται πως δείχνει ότι είχε καθαρίσει η θάλασσα στο σημείο όπου είχε βυθιστεί το “Αγία Ζώνη ΙΙ”.

Στην χθεσινή ακροαματική διαδικασία ήταν και εκπρόσωπος της οικολογικής οργάνωσης WWF Ελλάς η οποία μας μίλησε με αφορμή το χθεσινό ρεπορτάζ της “Ζούγκλας” για το γεγονός ότι δεν εκλήθησαν από την Εισαγγελική Αρχή να παρασταθούν για την υποστήριξη της κατηγορίας, αν και είχαν προχωρήσει σε σχετική δήλωση κατά τη διάρκεια της ανάκρισης.

Η εκπρόσωπος της οργάνωση μας είπε πως παρακολουθούν όλες αυτές τις ημέρες την ακροαματική διαδικασία, αλλά δεν επιθυμούν να παραστούν για την υποστήριξη της κατηγορίας, αλλά θα παρέμβουν πολιτικά αμέσως μετά την ολοκλήρωση της δίκης.

Η “Ζούγκλα” απευθύνθηκε και στο δήμαρχο Πειραιά Γιάννη Μώραλη αν ο Δήμος προτίθεται να παρασταθεί στη δίκη ή αν θα προβεί σε κάποια ενέργεια.

Έως πριν από λίγο, δεν είχε απαντήσει στο σχετικό ερώτημα μας.